Portage erken eğitim programının 3-6 yaş çocuklarının gelişimleri üzerindeki etkisi

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2024

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Çocuk gelişimi, çevre ve genetik faktörlerin etkisiyle fiziksel, duygusal, bilişsel, dilsel, psikolojik ve sosyal açıdan bir bütün olarak çocukta meydana gelen değişiklikleri ifade etmektedir. Bu açıdan hayatî önem taşıyan erken çocuklukta beyin çok hızlı gelişmekte, beynin fiziksel gelişimi büyük oranda beş yaş öncesinde tamamlanmaktadır. Gelişim hızının en yüksek olduğu dönemler 2-5 yaş aralığıdır. Çocukların gelişim özellikleri her gelişim evresinde farklı hız ve dönemlerde ortaya çıkabilmektedir. Ancak genel olarak gelişim özellikleri her çocukta aynıdır. Gelişimin yönü erken müdahale programları ile değiştirilebilmektedir. İlk çocukluk yıllarında çocukların sosyal, duygusal, fiziksel, bilişsel ve dil gelişimi alanlarında aldıkları erken uyarımlar, bilinçli destek ve yardımlar, çocukların ileriki yıllarda sağlıklı, başarılı, ilgi ve merak düzeyleri yüksek, öğrenmeye karşı istekli iletişim becerileri gelişmiş, uyumlu, üretken yetişkinler olmaları için birer ön koşul olarak değerlendirilmektedir. Çocuklar bu dönemde desteklenmedikleri takdirde gelecekte telafi edilemeyecek gelişimsel yetersizliklere maruz kalabilirler. 0-6 yaş arasını kapsayan erken çocukluk döneminde, okul öncesi eğitim kurumları çocuğun gelişimini desteklerken olumsuz durumları önleyici bir rol üstlenmektedir. Erken müdahale gerektiren gelişim farklılıkları için ise çeşitli programlar uygulanmaktadır. Ancak okul öncesi eğitim kurumlarından faydalanamayan ya da sürekli eğitim alamayan çocukların sayısı azımsanmayacak ölçüdedir. Türkiye'de okul öncesi eğitim imkanından faydalanabilen çocukların oranı dünya ortalamasının altındadır. Böyle durumlarda ailenin eğitime katılımının önemi belirginleşmektedir. 1969 yılında, Amerika'daki küçük bir kasabada geliştirilmeye başlayan Portage erken eğitim (erken müdahale) modeli, okul öncesi çocukların ebeveynlerini eğitim sürecine dahil etmeyi önermektedir. Bu modelle birlikte özel eğitime ihtiyaç duyan çocukların ailelerinin katkısıyla eğitiminin kesintisiz olarak sürmesi hedeflenmiştir. Çocuğun ön görülen gelişiminin tamamlanabilmesi, kendi ihtiyacını karşılayabilmesi ya da sosyal yaşama katılabilmesi için gerekli olan uzun süreli eğitime, bu şekilde katkı sunulması istenmiştir. Yapılan araştırmalarda normal gelişim göstermeyen çocukların sergilediği kendilerine has tutum ve davranışlarının bazı sorunlara neden olduğu ve ebeveynlerin kendileri ve çocukları için eğitsel, psikolojik ve sosyal hizmet desteğine gereksinim duydukları görülmektedir. Bu kapsamda çocuklar, karşı karşıya kaldıkları bu zorluklarla baş etmek için eğitimsel desteğe gereksinim duymaktadır. Süreç, ailenin öncülüğünde yürütüldüğü için ebeveynlere yönelik bir program gözetilmektedir. Günümüzde de etkin olarak kullanılan, başarısı kanıtlanmış Portage eğitim modeli için çeşitli ölçek ve materyallere ihtiyaç duyulmaktadır. Çocukların ihtiyaçları ve ailenin kültürel durumu göz önünde bulundurularak hazırlanan, bireysel ve sosyal değişiklikleri önemseyen program ve ölçekler, modelin olmazsa olmazlarıdır. Farklı uzmanlık alanlarına sahip ekibin değerlendirme aşamaları belli kurallar çerçevesinde yürütülmektedir. Alanyazın incelendiğinde Portage Erken Eğitim Programının gerek yurtiçinde gerekse yurtdışında çocukların gelişimlerine etki eden faktörlerin değerlendirildiği çeşitli araştırmaların varlığı dikkati çekmektedir. Bu araştırmaların bir bölümü erken müdahale programlarını dikkate alırken bir bölümü ise aileyi güçlendirici temellere odaklanmaktadır. Söz konusu çalışmaların büyük bir kısmı engelli çocuklarla yürütülmüştür. Portage erken eğitim modeli başlangıçta yalnız sosyo-ekonomik açıdan değil gelişim açısından da dezavantajlı çocuklar ve ailelerine uygulanmıştır. Ancak zamanla gelişim problemi olmayan çocuklara da uygulanmaya başlamıştır. Bu çalışmada Portage erken müdahale programı ölçekleri; özel gereksinimi olmayan ve sosyo-ekonomik düzeyi yüksek ailelere uygulanmıştır. Böylelikle modelin daha geniş bir alanda da başarılı olabileceği ve dünyanın çeşitli ülkelerinde uygulandığı gibi her çocuğa uygulanabileceği ortaya konmaya çalışılmıştır. Gelişim bağlamında yeri en başta gelen ailelerin belli erken müdahale programları dahilinde profesyonel eğitime katılmalarının olumlu değişiklikler yarattığı kanıtlanmıştır. Daha sağlıklı çocuk gelişimi için ailenin eğitime katılımını güçlendirmek gerekir. Özel gereksinimli çocuklar açısından bir zorunluluk olarak görülse de herhangi bir ayırım yapılmaksızın ailenin eğitime dahil olması sağlanmalıdır. Pandemi ya da doğal afet gibi izolasyon ve travma dönemlerinde zorunlu asosyal durumlar ortaya çıkabilmektedir. Bu ve benzer hallerde kazanımlarda kayıp yaşanmasına engel olunabilmeli, hedef davranışlar belirlenebilmelidir. Okul öncesi Portage Erken Eğitim Programının çocukların gelişimleri üzerindeki etkisinin ortaya konmasının gerekli ve önemli olduğu düşünülmektedir. Araştırmada elde edilen bulguların alan yazına katkı sağlayacağı beklenmektedir.
Child development refers to the changes that occur in the child as a whole in terms of physical, emotional, cognitive, linguistic, psychological and social aspects under the influence of environmental and genetic factors. In this respect, the brain develops very rapidly in early childhood, which is vital, and the physical development of the brain is largely completed before the age of five. The periods when the rate of development is highest are between the ages of 2-5. Developmental characteristics of children can occur at different speeds and periods in each developmental stage. However, in general, developmental characteristics are the same in every child. The direction of development can be changed with early intervention programs. Early stimulation, conscious support and assistance that children receive in the areas of social, emotional, physical, cognitive and language development in their early childhood years are important for children to become healthy, successful, high levels of interest and curiosity, eager to learn, with developed communication skills, harmonious and productive adults in the following years. are considered as prerequisites. If children are not supported during this period, they may be exposed to developmental disabilities that cannot be compensated for in the future. During the early childhood period, which covers the ages of 0-6, pre-school education institutions play a preventive role in supporting the development of the child while preventing negative situations. Various programs are implemented for developmental differences that require early intervention. However, the number of children who cannot benefit from pre-school education institutions or cannot receive continuous education is significant. The rate of children who can benefit from pre-school education in Turkey is below the world average. In such cases, the importance of family participation in education becomes evident. The Portage early education (early intervention) model, which began to be developed in a small town in America in 1969, proposes to involve the parents of preschool children in the education process. With this model, it is aimed for children in need of special education to continue their education uninterruptedly with the contribution of their families. In this way, it was requested to contribute to the long-term education required for the child to complete his/her anticipated development, meet his/her own needs or participate in social life. Research shows that the unique attitudes and behaviors of children who do not exhibit normal development cause some problems and that parents need educational, psychological and social service support for themselves and their children. In this context, children need educational support to cope with these difficulties they face. Since the process is carried out under the leadership of the family, a program for parents is observed. Various scales and materials are needed for the proven Portage training model, which is still used effectively today. Programs and scales that are prepared by taking into account the needs of children and the cultural situation of the family and that pay attention to individual and social changes are indispensable parts of the model. The evaluation stages of the team with different areas of expertise are carried out within the framework of certain rules. When the literature is examined, it is noteworthy that there are various studies evaluating the factors affecting the development of children in the Portage Early Education Program both at home and abroad. While some of these studies consider early intervention programs, some focus on family-strengthening foundations. Most of the studies in question were conducted with disabled children. The Portage early education model was initially applied to children and their families who were disadvantaged not only in socio-economic terms but also in terms of development. However, over time, it began to be applied to children without developmental problems. In this study, Portage early intervention program scales; It was applied to families without special needs and with high socio-economic levels. Thus, it has been tried to demonstrate that the model can be successful in a wider area and can be applied to every child, as it is applied in various countries of the world. It has been proven that the participation of families, whose place is at the forefront in the context of development, in professional training within certain early intervention programs creates positive changes. For healthier child development, it is necessary to strengthen the family's participation in education. Although it is seen as a necessity for children with special needs, the family should be included in education without any discrimination. During periods of isolation and trauma such as pandemics or natural disasters, necessary antisocial situations may arise. In these and similar cases, loss of gains should be prevented and target behaviors should be determined. It is thought that it is necessary and important to reveal the impact of the preschool Portage Early Education Program on children's development. It is expected that the findings obtained in the research will contribute to the literature.

Açıklama

Danışman: PROF. DR. NEFİSE SEMRA ERKAN Yer Bilgisi: İstanbul Gelişim Üniversitesi / Lisansüstü Eğitim Enstitüsü / Çocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı / Çocuk Gelişimi Bilim Dalı Konu: Eğitim ve Öğretim = Education and Training

Anahtar Kelimeler

Normal Gelişim Gösteren Çocuklar, Aile Katılımı, Çocuk Gelişimi, Portage Gelişim Ölçeği, Portage Erken Eğitim Programı, Typically Developing Children, Family Involvement, Child Development, Portage Development Scale

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye