Kaygı bozukluğu olan ergenlerde algılanan ebeveyn kabul-red algısı ile erken dönem uyum bozucu şemalar arasındaki ilişkilerin incelenmesi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Kaygı bozuklukları yoğun endişe, korku veya gerilim haliyle karakterize, günlük yaşamı kısıtlayıcı bir psikiyatrik rahatsızlıktır. Kişi bu yoğun kaygıları yönetmekte güçlük çekmekte, günlük yaşamında zorlantılarla karşılaşmaktadır. Ülkemizde çocukluk çağı psikopatolojilerinin yaygınlığını belirleme amacıyla yapılan güncel bir çalışmada, çocukluk çağı kaygı bozukluklarının toplumdaki oranının %16.7 olduğu bulunmuştur (Ercan vd., 2019). Kaygı bozukluklarının tedavisinde sıklıkla kullanılan yöntemlerden biri, olumsuz otomatik düşüncelere/çekirdek inançlara ulaşmaktır. Şema terapi ekolüne göre ise çekirdek inançların kökenleri erken dönem yaşam deneyimlerinden gelmektedir. Ekole göre erken dönemde gelişimsel gereksinimlerin sistematik şekilde engellenmesi belirli şemaların kökenini oluşturmaktadır. Dolayısıyla ebeveyn davranışların çocuklar tarafından nasıl algılandığı ve hangi davranışların çocuklar için zedeleyici olduğunu anlamak önem arz etmektedir. Bu çalışmada, kaygı bozukluğu tanısı almış ergenlerde algılanan ebeveyn kabul-red algısı ile erken dönem uyum bozucu şemalar arasındaki ilişkiyi incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini yaşları 10-16 arasında değişen, 50'si kadın 13'ü erkek olmak üzere toplam 63 kişi oluşturmaktadır. Araştırmada Bilgilendirilmiş Onam Formu, Demografik Bilgi Formu, 10-16 Yaş Çocuk ve Ergenler İçin Erken Dönem Uyum Bozucu Şema Ölçekler Takımı (ÇEŞÖT) ve Ebeveyn Kabul Red Ölçeği Kısa Form kullanılmıştır. Verilerin analiz edilirken betimleyici analizler, t-test, ANOVA ve pearson korelasyon katsayıları kullanılmıştır. Bulgular, katılımcıların tüm erken dönem uyum bozucu şemaları üzerinde yüksek puanlar elde ettiğini göstermektedir. Ayrıca, algılanan kabul-red algısı ile erken dönem uyum bozucu şemalar arasında çeşitli ilişkiler tespit edilmiş, bu ilişkilerin özellikle "Duygusal Yoksunluk", "Başarısızlık", "Başkalarına Yönelimlilik", "Kendini Onaylamama", "Boyun Eğicilik", "Cezalandırıcılık" boyutları arasında yoğunlaştığı görülmüştür. Sonuçlar, kaygı bozukluğu olan ergenlerin tedavisinde erken dönem uyum bozucu şemalar ile birlikte algılanan ebeveyn reddinin dikkate alınması gerektiği vurgulamaktadır.
Generalized anxiety disorders are psychiatric conditions marked by intense anxiety, fear, or tension, significantly impacting daily life. Individuals facing heightened anxiety often struggle to manage it, disrupting their daily functioning. A recent study on childhood psychopathologies in our country found that childhood anxiety disorders affect approximately 16.7% of the population (Ercan et al., 2019). One commonly employed therapeutic approach for anxiety disorders involves identifying negative automatic thoughts/core beliefs. According to schema therapy, these core beliefs originate from early life experiences, with the hindrance of developmental needs during this period forming the basis for specific schemas. Understanding how parental behaviors are perceived by children and recognizing behaviors that may be detrimental to children are crucial in this context. This study examines the relationship between perceived parental acceptance-rejection and early maladaptive schemas in adolescents diagnosed with anxiety disorders. The sample consists of 63 participants aged between 10 and 16, including 50 females and 13 males. The research utilized the Informed Consent Form, Demographic Information Form, Early Maladaptive Schema Scale for Children and Adolescents aged 10-16 (ÇEŞÖT), and the Parental Acceptance-Rejection Scale Short Form. Descriptive analyses, T-tests, ANOVA, and Pearson correlation coefficients were employed for data analysis. The findings indicate that participants scored high on all early maladaptive schemas. Various relationships were identified between perceived acceptance-rejection and early maladaptive schemas, particularly focusing on dimensions such as "Emotional Deprivation," "Failure," "Other-Directedness," "Self-Disapproval," "Subjugation," and "Punitiveness." The results emphasize the importance of considering both early maladaptive schemas and perceived parental rejection in the treatment of adolescents with anxiety disorders.
Generalized anxiety disorders are psychiatric conditions marked by intense anxiety, fear, or tension, significantly impacting daily life. Individuals facing heightened anxiety often struggle to manage it, disrupting their daily functioning. A recent study on childhood psychopathologies in our country found that childhood anxiety disorders affect approximately 16.7% of the population (Ercan et al., 2019). One commonly employed therapeutic approach for anxiety disorders involves identifying negative automatic thoughts/core beliefs. According to schema therapy, these core beliefs originate from early life experiences, with the hindrance of developmental needs during this period forming the basis for specific schemas. Understanding how parental behaviors are perceived by children and recognizing behaviors that may be detrimental to children are crucial in this context. This study examines the relationship between perceived parental acceptance-rejection and early maladaptive schemas in adolescents diagnosed with anxiety disorders. The sample consists of 63 participants aged between 10 and 16, including 50 females and 13 males. The research utilized the Informed Consent Form, Demographic Information Form, Early Maladaptive Schema Scale for Children and Adolescents aged 10-16 (ÇEŞÖT), and the Parental Acceptance-Rejection Scale Short Form. Descriptive analyses, T-tests, ANOVA, and Pearson correlation coefficients were employed for data analysis. The findings indicate that participants scored high on all early maladaptive schemas. Various relationships were identified between perceived acceptance-rejection and early maladaptive schemas, particularly focusing on dimensions such as "Emotional Deprivation," "Failure," "Other-Directedness," "Self-Disapproval," "Subjugation," and "Punitiveness." The results emphasize the importance of considering both early maladaptive schemas and perceived parental rejection in the treatment of adolescents with anxiety disorders.
Açıklama
Danışman: PROF. DR. AYTEN ERDOĞAN
Yer Bilgisi: İstanbul Gelişim Üniversitesi / Lisansüstü Eğitim Enstitüsü / Psikoloji Ana Bilim Dalı / Klinik Psikoloji Bilim Dalı
Konu: Psikoloji = Psychology
Dizin: Ebeveyn kabul veya reddi = Parantel acceptance-rejection ; Erken dönem uyum bozucu şemalar = Early maladaptive schemas ; Sürekli kaygı = Trait anxiety
Anahtar Kelimeler
Kaygı Bozuklukları, Ebeveyn Kabul Red Kuramı, Erken Dönem Uyum Bozucu Şemalar, Ergenler, Anxiety Disorders, Parental Acceptance-Rejection Theory, Early Maladaptive Schemas, Adolescents
