Yerli Dijital Platformlarda Alternatif Tür Örneği Olarak Sahte Belgesel ‘500t’ Dizisi

Yıldırım, Nisa

Yerli Dijital Platformlarda Alternatif Tür Örneği Olarak Sahte Belgesel ‘500t’ Dizisi

dc.authorid	0000-0002-7941-4470
dc.contributor.author	Yıldırım, Nisa
dc.date.accessioned	2025-03-13T14:56:45Z
dc.date.available	2025-03-13T14:56:45Z
dc.date.issued	2024
dc.department	İktisadi İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi
dc.description.abstract	Netflix, Disney Plus, Amazon Prime Video gibi uluslararası çapta hizmet veren dijital platformlar içeriklerinde reality-show, talk-show, belgesel gibi türlere yer veriyor olsalar da Türkiye’de hayata geçirilen orijinal yapımlarında dizi ve film formatındaki kurmacalar dışında başka türlere rastlanmadığını söylemek mümkündür. Blu TV, Gain ve Exxen gibi yerli dijital platformların kataloglarında ise dizi ve filmlerin yanı sıra reality-show, yarışma, gezi programı gibi farklı türlerde yapımların bulunduğu göze çarpmaktadır. Böylece sektörün çıktılarında türsel çeşitliliğe ve alışılmışın dışındaki anlatı denemelerine imkan sağlanmaktadır. Bu denemelere örnek olarak kurmaca bir hikayenin belgesele ait kodlar taklit edilerek görselleştirildiği bir tür olan sahte belgesel türündeki 500T adlı yapım verilebilir. Uluslararası ve yerli dijital platformların içerik türleri arasındaki farklılaşmadan yola çıkan bu araştırma örnek olarak seçtiği 500T adlı yapımı betimsel analiz yöntemiyle incelemeyi ve türün karakteristik özelliklerine uygunluğunu yorumlamayı amaçlar. Dizi ismini, sosyal medyada ve online forumlarda uzun yıllardır hakkında ‘mizahi’ yorumlar yapılan, en uzun seyahat süresine ve en fazla güzergaha sahip İETT hattı olan 500T’den almaktadır. Dizide bu hatta çalışan bir otobüsün yolcularıyla birlikte gizemli bir şekilde ortadan kaybolması üzerine kurulu hikaye, görgü tanıkları ve uzman kişiler ile yapılan röportajlar üzerinden aktarılmaktadır. Sahte belgeselde, belgesel kodlarının hikayedeki gerçekçiliğin arttırılması amacıyla kullanıldığı bilinse de söz konusu yapımın seyirciyi ikna etme çabasında olmadığı, biçimi oluşturan belgesel estetiği ile yaratılan ciddiyetin mizah kaynağı olarak kullanıldığı görülmektedir. Gerçek ve kurmaca arasındaki ayrımın belirsizliğine vurgu yaparak zamanın ruhunu yansıtan ve türünün tüm karakteristik özelliklerini taşıyan bu yapım, yenilikçi anlatılar arasında ilham verici bir örnek olarak değerlendirilebilir. Bu sonuçtan hareketle, yerli dijital platformların varlığının da alternatif türlere alan açmaları açısından önem arz ettiğini söylemek mümkündür.
dc.description.abstract	Even though international streaming services such as Netflix, Disney Plus, and Amazon Prime Video include genres such as reality shows, talk shows, and documentaries in their content, it is possible to say that their original productions in Turkiye do not include genres other than fiction in the form of series and movies. However, local streaming services such as Blu TV, Gain, and Exxen include productions in different genres such as reality shows, competitions, and travel programs besides series and movies. Thus, they provide opportunities for diversity in genres and unconventional narrative attempts as the outputs of the sector. An example of these attempts is the series called 500T, which is a mockumentary genre in which a fictional story is visualized by imitating documentary codes. This research, which sets out from the differentiation between the content types of international and local streaming services, aims to examine the production called 500T, which it has chosen as an example, using the descriptive analysis method and to interpret its compliance with the characteristic features of the genre. The series takes its name from the 500T, the bus line with the longest travel time and the most routes, which has been subject to ‘humorous’ comments on social media and online forums for many years. The story in the series, which is based on the mysterious disappearance of a bus operating on this line with its passengers, is conveyed through interviews with eyewitnesses and experts. Although it is known that documentary codes are used in the mockumentary to increase the realism of the story, it is seen that the production in question does not try to convince the audience, and the seriousness created by the documentary aesthetics that form the form is used as a source of humor. This production, which reflects the spirit of the time by emphasizing the vagueness of the distinction between reality and fiction and carries all the characteristic features of its genre, can be evaluated as an inspiring example among innovative narratives. Based on this result, it is possible to say that the existence of local streaming services is also important in terms of opening up space for alternative genres.
dc.identifier.citation	YILDIRIM, N. (2024). YERLİ DİJİTAL PLATFORMLARDA ALTERNATİF TÜRLER: SAHTE BELGESEL ‘500T’ DİZİSİ ÖRNEĞİ. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(2),347-368.
dc.identifier.endpage	368
dc.identifier.issn	2528-9519
dc.identifier.issue	2
dc.identifier.startpage	347
dc.identifier.uri	https://hdl.handle.net/11363/9565
dc.identifier.volume	9
dc.indekslendigikaynak	TR-Dizin
dc.institutionauthor	Yıldırım, Nisa
dc.institutionauthorid	0000-0002-7941-4470
dc.language.iso	tr
dc.publisher	İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi
dc.relation.ispartof	İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi
dc.relation.publicationcategory	Makale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı
dc.rights	info:eu-repo/semantics/openAccess
dc.subject	Dijital platformlar
dc.subject	yerli dijital platformlar
dc.subject	sahte belgesel
dc.subject	tür
dc.subject	500T
dc.subject	Streaming services
dc.subject	local streaming services
dc.subject	mockumentary
dc.subject	genre
dc.subject	series
dc.title	Yerli Dijital Platformlarda Alternatif Tür Örneği Olarak Sahte Belgesel ‘500t’ Dizisi
dc.title.alternative	Alternative Genres on Local Streaming Services: The Case of Mockumentary Series ‘500t’
dc.type	Review Article